شهر تابان ( لوکوربوزیه )

شهر تابان یا Ville Radieuse، طرح کلی تحقق نیافته ی شهریست که توسط لوکوربوزیه طراحی شده است. این طرح معروف برای اولین بار در سال ۱۹۲۴ ارائه شد و در کتابی به همین نام در سال ۱۹۳۳ منتشر شده است. طراحی شامل امکانات موثر در حمل و نقل، فضای سبز انبوه و نور فراوان خورشید میباشد، شهر مورد پیش بینی لوکوربوزیه نه تنها قصد داشته برای ساکنانش یک سبک زندگی تازه و بهتر مهیا نماید، بلکه به ایجاد یک جامعه بهتر نیز کمک کرده است. اگر چه در نظم، تقارن و طبقه بندی، افراطی، سخت و تمامیت خواهانه عمل نموده ولیکن اصول پیشنهادی لوکوربوزیه نفوذ گسترده ای در برنامه ریزی شهر مدرن امروزی داشته است و به توسعه ی سبک خانه سازی پر تراکم منجر گشته است.

در همراهی با پیشرفت اهداف مدرن (که نابودی سنت را تشویق مینمود)، شهر تابان بر آن بود تا از یک فرضیه ساده پدیدار شود: بر روی زمین های تخریب شده ی بومی شهرهای اروپا ساخته شود. این شهر جدید شامل آسمان خراش های پیش ساخته یکسان با تراکم بالا بود که سراسر یک منطقه وسیع سبز در یک شبکه دکارتی گسترش یافته بودند، و شهر به عنوان یک "ماشین زندگی" عملکرد داشته باشد. لوکوربوزیه شرح می دهد: " شهر امروزی (پاریس) در حال مرگ است به خاطر اینکه طرح بندی آن در تناسب هندسی یک چهارم قرار ندارد؛ نتیجه ی هندسه درست، تکرار است، نتیجه ی تکرار، قالب استاندارد است. فرمِ کامل و بی نقص است."
 

در هسته طرح لوکوربوزیه اندیشه منطقه بندی قرار گرفته بود: تقسیم بندی بخش های این شهر به نواحی تجاری، کسب و کار، سرگرمی و مناطق مسکونی تفکیک شده بود، منطقه کسب و کار در مرکز واقع شده و شامل ابر آسمان خراش های یکسان میشد، هر یک از آنها به ارتفاع ۲۰۰ متر و ظرفیت مسکونی ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر بوده است. در مرکز بخش مدنی شهر عرشه اصلی حمل و نقل قرار داشت، که از آن یک سیستم گسترده قطار زیر زمینی شهروندان را به اطراف مناطق مسکونی منتقل مینمود.
 

مناطق مسکونی که شامل آپارتمان های پیش ساخته بوده و به عنوان "یونیت" شناخته میشدند، هر یک به ارتفاع پنجاه متر میرسیدند، هر کدام از این یونیت ها به تنهایی می توانست ۲۷۰۰ نفر را در خود سکونت دهد و به عنوان یک روستای عمودی عملکرد داشته باشد: امکانات اغذیه و شستن لباس در طبقه همکف مهیا شده بود، یک مهد کودک و یک استخر بر روی پشت بام قرار داشت. ما بین واحد ها نیز یک پارک وجود داشت که به ساکنین اجازه میداد از حداکثر نور طبیعی روز بهره ببرند و درب خانه خود حداقل سر و صدا و نیز امکانات تفریحی داشته باشند.
 

این ایده های افراطی توسط لوکوربوزیه در پیش طرح های خود برای طرح های مختلف برای شهرهایی مانند پاریس، آنتورپ، مسکو، الجزایر و مراکش بیشتر توسعه داده شد. در نهایت در سال ۱۹۴۹ او یک مقام دولتی در هند پیدا نمود و برایش یک طرح "دست آزاد" از مرکز ایالت پنجاب در چندیگار ارائه نمود که اجرایی گشت. در اولین شهر طراحی شده با عقاید لوکوربوزیه در هندوستان، وی سیستم منطقه بندی دقیق خود را اعمال نمود و مجتمع ساختمان کنگره مرکزی، متشکل از دیوان عالی، مجمع قانون گذاری و دبیرخانه را طراحی نمود.
 

شاید بزرگترین ایده های لوکوربوزیه را می توان در کانسپت پایتخت برزیل، برازیلیا مشاهده نمود، که بر روی یک سایت خالی ارائه شده و توسط رئیس جمهور برزیل ساخته شده است. پس از این فرضیه بکر (که مطلوب لوکوربوزیه بود)، لوسیو کوستا و اُسکار نیمایر شهرهای کاملا منظم هندسی طراحی نمودند که مناطق نمادین دولتی و نواحی یکسان مسکونی را از هم جدا مینمود که به طور کامل متعلق به دولت بودند. با اجرای اصول لوکوربوزیه، کوستا و نیمایر برای ایجاد شهری که اصول عدالت و برابری را تحقق بخشد امیدوار بودند.

تاثیر شهر تابان تنها این نبود که برای دنیای طراحی شهری منحصر به فرد بود، در سال ۱۹۴۷ لوکوربوزیه ساختمان معروف Unite d’Habitation را در شهر مارسی طراحی نمود که از شهر تابان الهام گرفته شده بود و شامل ۳۳۷ واحد آپارتمانی در یک ساختمان به همراه امکانات عمومی بر روی سقف و همکف میشد. با توجه به هزینه های تولید فولاد در اقتصادِ پس از جنگ، Unite d’Habitation از بتن نمایان ساخته شد و منادی ورود سبک بروتالیسم در معماری گشت. در سال های پس از آن، چهار ساختمان مشابه در فرانسه و آلمان ساخته شد. این نوع شناسی، که پاسخی به کمبود مسکن بعد از جنگ ارائه میداد، سپس در سراسر جهان در پروژه های مسکن بی شماری مورد اقتباس قرار گرفت.

امروزه پس از مدرنیسم، شهرهای ساخته شده توسط لوکوربوزیه به سختی به عنوان آرمانشهر توصیف میگردد. برازیلیا، به عنوان مثال به شدت برای نادیده گرفتن عادات و خواسته های انسانی شهروندان و ارائه نکردن فضاهای عمومی برای برخورد شهری مورد انتقاد قرار گرفته است. علاوه بر این، بلوک های آپارتمانی الهام گرفته از یونیت ها، که امروزه در نزدیکی حومه هر شهر اصلی جا خوش کرده اند تبدیل به محله های رشد جرم و فقر شده اند و بیشترشان به طور کامل بازسازی شده و یا تخریب گشته اند.